میومکتومی یکی از روش‌های جراحی است که برای برداشتن فیبروم‌های رحم یا میوم‌ها انجام می‌شود. این عمل برای زنانی که دچار مشکلاتی چون درد، خونریزی زیاد یا مشکلات باروری به دلیل وجود فیبروم‌ها هستند، توصیه می‌شود. فیبروم‌ها تومورهای غیرسرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند و در بسیاری از موارد می‌توانند مشکلات قابل توجهی برای سلامت زنان ایجاد کنند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی مراحل مختلف میومکتومی، عوارض احتمالی و مزایای آن و همچنین تاثیر این عمل بر باروری و سلامت کلی زنان بپردازیم.
میومکتومی چیست و چه زمانی انجام می‌شود؟
میومکتومی یک جراحی است که در آن فیبروم‌های رحم برداشته می‌شوند، بدون اینکه رحم به طور کامل برداشته شود. این جراحی زمانی انجام می‌شود که فیبروم‌ها باعث بروز مشکلاتی مانند خونریزی شدید، درد لگنی، فشار به اعضای داخلی شکم یا اختلال در بارداری شوند. این جراحی به زنانی که قصد حفظ رحم خود و داشتن بارداری در آینده را دارند، کمک می‌کند، زیرا در این روش، رحم حفظ می‌شود و تنها فیبروم ها برداشته می‌شوند.
تفاوت بین میومکتومی و هیسترکتومی
میومکتومی و هیسترکتومی دو جراحی متفاوت برای درمان مشکلات مربوط به رحم هستند و اهداف و نتایج آن ها با یکدیگر متفاوت است. میومکتومی به معنای برداشتن فیبروم‌های رحم است، بدون اینکه رحم به طور کامل برداشته شود. این جراحی در زنانی که می‌خواهند رحم خود را حفظ کنند و قصد بارداری دارند، انجام می‌شود. میومکتومی روش های مختلفی با توجه به تشخیص پزشک انجام می‌شود و بستگی به موقعیت و اندازه فیبروم‌ها دارد.
در مقابل، هیسترکتومی به معنای برداشتن کامل رحم است و در مواردی انجام می‌شود که مشکلات رحم مانند فیبروم های بزرگ، سرطان، بیماری های مزمن رحم یا خونریزی غیرقابل کنترل وجود داشته باشد. هیسترکتومی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود که شامل، هیسترکتومی کامل و هیسترکتومی جزئی است. این جراحی به طور کلی برای زنانی که دیگر قصد بارداری ندارند یا نیاز به درمان مشکلات جدی رحم دارند، انتخاب می‌شود. پس از هیسترکتومی، فرد دیگر قادر به بارداری نخواهد بود.
انواع جراحی های میومکتومی
جراحی میومکتومی به چندین روش مختلف انجام می‌شود که بسته به اندازه، تعداد و موقعیت فیبروم ها، نوع جراحی انتخابی تغییر می‌کند. انواع مختلف میومکتومی عبارتند از:
میومکتومی باز
در این روش، یک برش بزرگ در شکم ایجاد می‌شود تا فیبروم‌ها از رحم برداشته شوند. این جراحی برای فیبروم های بزرگ یا در موقعیت های خاص که دسترسی به آن ها سخت است، انجام می‌شود. زمان بهبودی در این روش طولانی تر است و عوارض بیشتری به همراه دارد.
میومکتومی لاپاراسکوپی
این روش کمتر تهاجمی است و از طریق برش های کوچک در شکم انجام می‌شود. در این روش، جراح با استفاده از یک دوربین کوچک به نام لاپاراسکوپ فیبروم ها را برداشته و این کار با بهبودی سریع و درد کمتری همراه است. میومکتومی لاپاراسکوپی برای فیبروم های کوچک و در موقعیت های خاص مناسب است.
میومکتومی هیستروسکوپی
این روش به طور خاص برای فیبروم های داخل رحم مناسب است. جراحی از طریق واژن و گردن رحم انجام می‌شود، بنابراین نیازی به برش های خارجی نیست. این روش به دلیل تهاجم کم، زمان بهبودی کوتاه و ریسک کم، گزینه مناسبی برای فیبروم‌های داخل رحم است.
دوره نقاهت بعد از میومکتومی چقدر طول می‌کشد؟
دوره نقاهت بعد از جراحی میومکتومی بستگی به نوع جراحی انجام شده دارد. در روش میومکتومی باز ، به دلیل برش بزرگ تر و تهاجمی تر بودن، دوره نقاهت طولانی تر است و بین 6 تا 8 هفته طول می‌کشد تا بیمار به طور کامل بهبود یابد. در این مدت، بیمار باید استراحت کند و از فعالیت های سنگین پرهیز کند. در روش های لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی، به دلیل برش های کوچک تر و تهاجم کمتر، دوره نقاهت کوتاه است و حدود 1 تا 2 هفته طول می‌کشد تا بیمار بتواند فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرد. با این حال، در تمام روش‌ها، لازم است بیمار تحت نظر پزشک قرار گیرد و به تدریج فعالیت های فیزیکی خود را افزایش دهد تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
میومکتومی روی باروری تاثیر می‌گذارد؟
میومکتومی تأثیر مثبتی بر باروری دارد، به ویژه در زنانی که فیبروم ها باعث مشکلاتی مانند اختلال در باروری یا سقط جنین شده‌اند. با برداشتن فیبروم ها، فضای رحم بهبود می‌یابد و شانس بارداری افزایش می‌یابد. این جراحی به ویژه برای زنانی که قصد بارداری دارند مفید است، زیرا رحم حفظ می‌شود و تنها فیبروم ها برداشته می‌شوند. با این حال، در برخی موارد نادر، جراحی میومکتومی باعث آسیب به رحم یا تغییراتی در شکل رحم می‌شود که تأثیر منفی بر باروری می‌گذارد. بنابراین، مشاوره با پزشک متخصص قبل از جراحی برای ارزیابی وضعیت رحم و فیبروم ها ضروری است.
عوارض احتمالی بعد از میومکتومی
بعد از جراحی میومکتومی، برخی عوارض رخ می‌دهند، اگرچه این عوارض نادر هستند. مهم ترین عوارض احتمالی عبارتند از:
- خونریزی: خونریزی بیش از حد بعد از جراحی یکی از عوارض شایع است، به ویژه در جراحی های باز. در برخی موارد، نیاز به جراحی مجدد برای کنترل خونریزی می‌باشد.
- عفونت: مانند هر جراحی دیگری، خطر عفونت در محل برش ها یا داخل رحم وجود دارد که نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها دارد.
- آسیب به بافت های اطراف: در صورت جراحی باز یا لاپاراسکوپی، امکان آسیب به بافت های اطراف رحم مانند مثانه، روده‌ها یا لوله های فالوپ وجود دارد.
- چسبندگی رحم: در برخی موارد، چسبندگی های داخلی در رحم تشکیل می‌شود که منجر به مشکلاتی در بارداری یا عملکرد رحم می‌شود.
- مشکلات در بارداری آینده: اگر جراحی به شکل رحم آسیب رسانده باشد، در بارداری های آینده مشکلاتی مانند زایمان زودرس، سقط جنین یا مشکلات در چسبیدن جنین به دیواره رحم پیش می‌آید.
- درد مزمن: برخی از بیماران درد مزمن لگنی بعد از جراحی تجربه می‌کنند، به ویژه اگر جراحی پیچیده باشد یا فیبروم‌های بزرگ برداشته شده باشند.
بعد از میومکتومی نیاز به بستری در بیمارستان وجود دارد؟
بعد از جراحی میومکتومی نیاز به بستری در بیمارستان می‌باشد، اما مدت زمان بستری بستگی به نوع جراحی و وضعیت عمومی بیمار دارد. در روش میومکتومی باز ، که برش بزرگ تری دارد و جراحی تهاجمی تر است، بیمار بین 2 تا 4 روز در بیمارستان بستری می‌شود تا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد و دوره بهبودی اولیه را طی کند. در روش‌های لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی، به دلیل تهاجم کمتر، بستری شدن تنها یک شب در بیمارستان کافی می‌باشد و بیمار پس از مشاهده و اطمینان از وضعیت عمومی، مرخص می‌شود. در هر صورت، بستری شدن و مراقبت های پزشکی اولیه به تشخیص پزشک و وضعیت بیمار بستگی دارد.
میومکتومی برای همه مبتلایان به فیبروم ضروری است؟
میومکتومی برای همه مبتلایان به فیبروم ضروری نیست. این جراحی تنها زمانی توصیه می‌شود که فیبروم ها باعث بروز مشکلات جدی مانند خونریزی شدید، درد مزمن، فشار به اعضای داخلی شکم یا اختلال در باروری شوند. در بسیاری از موارد، فیبروم های کوچک یا بدون علامت نیاز به درمان جراحی ندارند و تحت نظارت پزشک کنترل می‌شوند. برای بیمارانی که مشکلات بالینی خاصی ندارند، گزینه های درمانی دیگر مانند داروها پیشنهاد می‌شود. تصمیم برای انجام میومکتومی باید بر اساس علائم بیمار، اندازه و موقعیت فیبروم‌ها و اهداف باروری فرد گرفته شود و نیاز به مشاوره دقیق پزشکی دارد.
