از کجا بفهمم مشکل هورمونی دارم و چطور درمانش کنم؟

این سوالی است که بسیاری از بانوان در رابطه با اختلالات هورمونی زنانه از ما می پرسند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مقاله از سایت دکتر لیلا تدین، متخصص زنان و زایمان در شهر تهران، به همه سوالات شما در رابطه با اخلالات هورمونی زنان پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.

علائم مقدماتی اختلالات هورمونی

هر خانمی از یک سنی به بعد احتمالاً نام هورمون به گوشش می‌خورد. چرا که هر تغییری در بدن را به هورمون‌ها نسبت می‌دهند. قد کشیدن، شاد بودن، عصبانیت و حتی خوابیدن مسائلی هستند که همیشه هورمون‌ها در آن‌ها دخیل هستند.

لذا زمانی که یکی از این هورمون‌ها در انجام کار خود زیاده روی یا کم کاری کند مشکلاتی برای ما به وجود می‌آید که به این مشکلات اختلالات هورمونی زنانه می‌گویند.

این اختلالات هم می‌توانند خیلی جزئی باشند و مشکل جدی‌ای را ایجاد نکنند مثل مشکلات قاعدگی و هم می‌توانند در نهایت یک بیماری را منجر شوند. لذا در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

انواع اختلالات هورمونی زنانه

انواع مختلفی از اخلالات هورمونی وجود دارند که می توانند سلامت زنان را تهدید کنند. در ادامه به بررسی هر یک از اصلی ترین انواع این مشکلات خواهیم پرداخت:

کمبود پروژسترون

پروژسترون بیشتر کمبود آن است که می‌تواند برای ما مشکل ایجاد کند. چرا که یکی از هورمون‌های اصلی در زنان است و در قاعدگی و حاملگی خانم‌ها نقش به سزایی دارد. لذا کسانی که کمبود پروژسترون دارند دچار سندروم پیش از قاعدگی، سقط جنین، افزایش وزن، بی خوابی، سینه‌های دردناک و متورم، سردردهای دوره‌ای و حتی ناباروری می‌شود.

سندروم پیش از قاعدگی در واقع همان نشانه‌هایی است که با دیدنشان هر خانمی متوجه می‌شود که دوره‌ی ماهانه‌اش در راه است مثل کمر درد، بی اشتهایی احساس سرما و غیره.

کمبود استروژن

کم و زیاد شدن استروژن هم می‌تواند باعث اختلالات هورمونی زنانه بشود. استروژن یک هورمون جنسی زنانه‌ی دیگر است که با همکاری پروژسترون چرخه‌های جنسی خانم‌ها را اداره می‌کند. کمبود استروژن می‌تواند باعث خشکی واژن، درد به هنگام مقاربت، عفونت مثانه، گر گرفتگی، عرق شبانه، مشکلات حافظه و افسردگی بشود.

حتی کاهش خلق افراد در دوره‌ی قاعدگی و پیش از آن می‌تواند به این دلیل باشد که در این دوران استروژن کاهش پیدا می‌کند.

فزونی استروژن

استروژن زیادی هم می‌تواند مشکلات متعددی را برای شما به وجود آورد چیزهایی که خیلی از خانم‌ها در دوران یائسگی خود با تجویز هورمون استروژن تجربه‌اش می‌کنند. باد و نفخ، افزایش وزن، نوسانات خلقی، اضطراب و افسردگی، بی خوابی، قرمزی و گر گرفتگی صورت، غمگینی و زود رنجی، دیسپلازی دهانه رحم، حساس شدن به لمس، خونریزی سینه، سردرد میگرنی و افکار منفی از جمله مشکلاتی هستند که زیادی استروژن باعثشان می‌شوند.

فزونی آندروژن

آندروژن یک هورمون مردانه است اما در بدن خانم‌ها هم به مقدار کم وجود دارد اگر این مقدار زیاد شود می‌تواند اختلالات هورمونی زنانه متعددی را ایجاد کند و کسانی که تخمدان پلی کیستیک دارند بیشتر در معرض این اختلالات قرار می‌گیرند. زیاد شدن آندروژن در خانم‌ها می‌تواند باعث آکنه و جوش، رشد موهای زائد در صورت و دست‌ها، کم پشتی و نازک شدن موی سر، ناباروری، ناپایداری سطح قند خون و کیست تخمدان بشود.

کمبود کورتیزول

کورتیزول هورمون استرس است و از غده‌ی فوق کلیه ترشح می‌شود. در واقع زمانی که شما در یک موقعیت تنش‌زا قرار می‌گیرید کورتیزول وارد جریان خون می‌شود تا سطح قند خون و گردش جریان خون را بالا ببرد تا بهتر بتوانید از آن شرایط تنش‌زا خارج شوید. ضمن این که زیادی کورتیزول می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب بزند.

یکی از هورمون‌هایی که در دوران بیماری ترشح می‌شود کورتیزول می‌باشد به همین خاطر است که بعد از یک استرس شدید حالت خواب آلوده و بی رمقی به خود می‌گیرید. در کنار فزونی کورتیزول کمبود آن هم می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد که عبارتند از: خستگی مزمن، افکار پوچ و منفی، پوست خشک و نازک، لک‌های قهوه‌ای روی صورت، قند خون پایین و ناپایدار و در نهایت عدم تحمل فعالیت‌های سنگین.

کم کاری تیروئید

اگر هورمون‌های تیروئیدی به مقدار کافی ترشح نشوند می‌تواند باعث بی‌تفاوتی، کند صحبت کردن، کم شدن واکنش‌های هیجانی، افسردگی ، خستگی زودرس، رنگ پریدگی خشکی پوست، ریزش مو، ضخیم شدن صدا، خونریزی زیاد در قاعدگی و یبوست می‌شود.

پرکاری تیروئید

عصبی و مضطرب بودن، بی قراری، کاهش بیش از اندازه وزن بدن و گواتر (بزرگ شدن غده‌ی تیروئید ) مشکلاتی است که پر کاری غده‌ی تیروئید می‌تواند به وجود بیاورد. همچنین بالا رفتن ضربان قلب و فشار خون می‌تواند از عارضه‌های دیگر این مشکل باشد. توجه داشته باشید که هورمون‌های تیروئیدی در حاملگی نقش بسیار مهمی دارد و هم میزان کم و هم زیاد آن رشد جنین را با مشکل همراه می‌کند. بنابراین به هنگام بارداری نسبت به این موضوع توجه کافی داشته باشید و تحت نظارت پزشک قرار گیرید.

مشکل ترشح سروتونین

سروتونین از جمله هورمون‌هایی است که در سلامت روان شما تاثیر به سزایی دارد. کسانی که وسواسی هستند احتمالاً مشکلاتی در ترشح هورمون سروتونین دارند حتی شما خواب عمیق خود را مدیون این هورمون هستید چرا که ملاتونین که در پاسخ به هوای تاریک در شب در بدن ترشح می‌شود تنها باعث خواب آلودگی شما می­گردد و رفتن به مراحل عمیق‌تر خواب با کمک سروتونین انجام می‌شود. سروتونین حتی به طرق مختلف می‌تواند در افسردگی نیز نقش داشته باشد.

روش های درمان اختلالات هورمونی خانم ها

راه های مختلفی وجود دارند که به کمک آن ها می توان به کنترل تولید و ترشح هورمون های مختلف کمک کرد. برخی از این روش های درمانی عبارتند از:

ورزش کردن

شاید به جرات بتوان گفت که یکی از راهکارهای راهگشا برای انواع اختلالات هورمونی زنانه ورزش کردن باشد. خیلی از بدکاری‌های هورمونی ناشی از کم تحرکی  و عادات غذایی نا سالم است. ورزش باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که می‌تواند قند خون، چاقی، استرس و بی خوابی را کنترل کند و به طور کلی هورمون‌ها را در بدن به تعادل برساند.

درمان‌های دارویی

درمان‌های دارویی معمولا آخرین راهی است که دکترها به آن متوسل می‌شوند. چرا که بدن شما باید خودش به این تعادل برسد که هورمون‌ها را به شکل طبیعی در بدن ترشح کند. داروها فقط می‌توانند نشانه‌های آزاردهنده‌ی اختلالات هورمونی زنانه را کم کنند. اما اگر بدن به تعادل نرسد پس از قطع دارو نشانه‌ها مجدداً باز خواهند گشت بنابراین سعی کنید بیشتر با ورزش کردن و عادات غذایی سالم نشانه‌ها را بهبود ببخشید.

مکمل های غذایی

روی، پتاسیم، امگا سه و فیبر از جمله مکمل‌های موثر هستند که خوردن آن‌ها به هر کسی پیشنهاد می‌شود. در طب سنتی و گیاهی خوراکی‌های زیادی را می‌توانید پیدا کنید که به تعدیل نشانه‌ها می‌توانند کمک کنند.

کم کردن استرس

استرس از جمله عواملی است که می‌تواند بر تمام عملکردهای بدن تاثیر سو داشته باشد مخصوصا استرس‌های ناسالم و دراز مدت. همچنین استرس می‌تواند باعث افسردگی بشود، می‌تواند باعث بی نظمی دوره‌های قاعدگی گردد ضمن این که مشکلات گوارشی از جمله زخم معده نیز از استرس تاثیر می­پذیرد.