کیست های تخمدان در چه اندازه ای خطرناک هستند؟

کیست های تخمدان در چه اندازه ای خطرناک هستند؟ کیست تخمدان چپ خطرناک است؟ کیست تخمدان چیست و چرا بوجود می‌آید؟ همه این سوالات ذهن هر خانمی را درگیر می‌کند، به ویژه اگر مبتلا به این عارضه باشد. کیست تخمدان یکی از شایع ترین مشکلاتی است که خانمها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در اندازه های مختلفی رشد می‌کند و نشانه های آن نیز متفاوت است. در این مطلب قصد داریم اطلاعاتی درباره کیست های تخمدان و روش های درمانی آن بیان کنیم، با ما همراه باشید.

کیست تخمدان چیست؟

تخمدان بخشی ضروری از دستگاه تناسلی زنان است که مسئول تولید تخمک و هورمون های استروژن و پروژسترون است. تخمدان ها در قسمت پایین شکم در دو طرف رحم قرار دارند و توسط لوله های فالوپ به رحم متصل می‌شوند. هر تخمدان به اندازه و شکل یک بادام است. وظیفه اصلی تخمدان ها رهاسازی تخمک ها برای لقاح در طول چرخه قاعدگی است. این فرآیند که به نام تخمک گذاری شناخته می‌شود، معمولا یک بار در ماه اتفاق می‌افتد. آزاد شدن تخمک با افزایش هورمون لوتئینه کننده که توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود، تحریک می‌شود. سپس تخمک از طریق لوله فالوپ به رحم می‌رود، جایی که ممکن است توسط اسپرم بارور شود.

تخمدان ها علاوه بر تولید تخمک، نقش مهمی در تولید هورمون نیز دارند. استروژن و پروژسترون، دو هورمون کلیدی جنسی زنانه، توسط تخمدان ها تولید می‌شوند و مسئول تنظیم چرخه قاعدگی، حمایت از بارداری و حفظ سلامت استخوان و قلب هستند. کیست تخمدان یک کیسه ی غیرطبیعی پر از مایع است که داخل یکی از تخمدان های زنان شکل می‌گیرد. اندازه ی کیست ها ممکن است به اندازه یک فندق یا یک توپ بیسبال باشد. کیست تخمدان معمولا بی خطر بوده و علائمی ایجاد نمی‌کند و ممکن است در طی چرخه قاعدگی مکررا به وجود آید و از بین رود. در برخی موارد کیست ها به قدری بزرگ می‌شوند که عملکرد تخمدان را دچار اختلال می‌کنند و انواعی از درد را در ناحیه لگن یا پایین شکم ایجاد می‌کنند.

علائم کیست تخمدان

کیست های تخمدان کیسه های پر از مایعی هستند که می‌توانند در داخل یا روی تخمدان ها ایجاد شوند. آنها شایع و معمولاً بی ضرر هستند و اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. با این حال، در برخی موارد، کیست تخمدان می‌تواند منجر به علائمی شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. علائم کیست تخمدان بسته به اندازه کیست، محل آن و ایجاد عوارضی مانند پیچ ​​خوردگی تخمدان یا پارگی می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد.در صورتی که هر یک از علائمی را که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم را تجربه کردید به بهترین متخصص زنان در تهران مراجعه کنید. برخی از علائم رایج کیست تخمدان عبارتند از:

• بسیاری از زنان مبتلا به کیست تخمدان درد لگنی را تجربه می‌کنند که می‌تواند از درد مبهم تا ناراحتی شدید متغیر باشد. درد ممکن است متناوب یا ثابت باشد و ممکن است در یک یا هر دو طرف لگن احساس شود.
• کیست های تخمدان گاهی اوقات می‌توانند چرخه طبیعی قاعدگی را مختل کنند و منجر به پریودهای نامنظم، خونریزی شدید یا عقب افتادن قاعدگی و تنبلی تخمدان شوند.
• برخی از زنان مبتلا به کیست تخمدان ممکن است در حین مقاربت دچار درد یا ناراحتی شوند.
• کیست تخمدان می‌تواند باعث ایجاد احساس نفخ یا تورم در شکم شود.
• کیست های بزرگ تخمدان می‌توانند به مثانه یا روده فشار وارد کنند که منجر به افزایش تکرر ادرار، مشکل در تخلیه کامل مثانه یا یبوست شود.
• در مواردی که کیست تخمدان باعث پیچ خوردگی تخمدان یا پارگی شود، ممکن است حالت تهوع و استفراغ ایجاد شود.

علائم کیست تخمدان در پریودی

یکی از سوالات پر تکرار در زنان این است که علائم کیست تخمدان در سیکل ماهانه چیست؟ اگرچه علائم این عارضه به هنگام قاعدگی تفاوتی با حالت نرمال ندارد اما اغلب زنان مبتلا به کیست هنگام پریودی، احساس ناخوشایند و درد شدید در ناحیه لگن دارند. اکثر این زنان از اختلالات قاعدگی مانند دوره های نامنظم، سنگین یا بیش از حد سبک چرخه قاعدگی رنج می‌برند.

اندازه کیست تخمدان

اکثر خانم ها در طول زندگی خود دچار عارضه کیست تخمدان می‌شوند. اندازه کیست تخمدان ممکن است به گونه ای باشد که اصلا نیازی به درمان نداشته باشد. در واقع سایز کیست ها بیشتر از هر عاملی به روند رشد آن بستگی دارد. بسیاری از کیست های تخمدان فانکشنال حدود 3 تا 5 سانتی متر هستند که نیازی به انجام جراحی برای درمان آن ها وجود ندارد. اندازه کیست تخمدان برای جراحی باید بالاتر از 4 سانتی متر باشد. این نکته به این معناست که کیست ۳ سانتی نیازی به جراحی ندارد و با دارو درمان می‌شود.

انواع کیست های تخمدان

همان طور که ذکر شد بیشتر کیست تخمدان ها در نتیجه چرخه قاعدگی شما شکل می‌گیرند. انواع مختلفی از کیست های تخمدان وجود دارد که هر کدام ویژگی های خود را دارند و قصد داریم در ادامه اطلاعاتی بیشتر در مورد آن ها بیان کنیم. انواع کیست تخمدان عبارتند از:

کیست پاتولوژیک

کیست تخمدان پاتولوژیک باعث بروز بیماری می‌شود و دو نوع خوش خیم و بدخیم دارد. درمان دارویی برای این نوع کیست ها کارساز نیست و بایستی با جراحی درمان شوند. کیست های خوش خیم معمولا در بانوانی که در سنین باروری و جوان تر هستند تشکیل می‌شوند و شامل کیست های شکلاتی می‌شوند. اگر خانمی از این نوع کیست داشته باشد، هنگام نزدیکی درد زیادی را تجربه خواهد کرد. این کیست ها به علت برگشت خون قاعدگی ایجاد می‌شود و باعث ایجاد چسبندگی، درد و مشکلات دیگری می‌شوند. نوع دیگری از کیست های خوش خیم وجود دارند که به آنها کیست های درموئید یا تراتوما گفته می‌شود. معمولا داخل آنها بقایای مو یا استخوان جنین مشاهده می‌شود. این کیست ها با درمان دارویی از بین نمی‌روند. بسته به نوع کیست، شرایط بیمار و نظر پزشک، این کیست با عمل جراحی برداشته می‌شود.

کیست عملکردی یا فانکشنال

کیست تخمدان فانکشنال یا عملکردی، بر خلاف نوع پاتولوژیک باعث بروز بیماری در خانم ها نمی‌شود. درمان این کیست ها به کمک دارو امکان پذیر است. این نوع از کیست ها در سیکل تخمک گذاری ایجاد می‌شوند. به این ترتیب که فولیکول ایجاد شده به جای اینکه پاره شود و تخمک را آزاد کند یک مایعی دور آن ایجاد می‌شود. این روند باعث بروز کیست می‌شود. این کیست ها بعد از دو تا سه دوره درمان دارویی و یا بدون درمان دارویی از بین می‌روند و مشکلی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند.

کیست فولیکولار

در حوالی نقطه میانی چرخه قاعدگی، یک تخمک از فولیکول می‌ترکد و به سمت لوله فالوپ حرکت می‌کند. کیست فولیکولار زمانی شروع می‌شود که فولیکول پاره نشود یا تخمک خود را آزاد نکند. این فولیکول به رشد خود ادامه می‌دهد و تبدیل به کیست می‌شود.

کیست جسم زرد

هنگامی که یک فولیکول تخمک خود را آزاد می‌کند، شروع به تولید استروژن و پروژسترون برای لقاح می‌کند. این فولیکول جسم زرد نامیده می‌شود. گاهی اوقات مایع در داخل فولیکول جمع شده و باعث می‌شود به کیست کورپوس لوتئوم یا کیست جسم زرد، تبدیل شود.

کیست تخمدان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص کیست تخمدان معمولاً با معاینه فیزیکی شروع می‌شود که در طول آن پزشک شکم را لمس می‌کند تا هرگونه ناهنجاری یا توده را احساس کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است معاینه لگنی را برای ارزیابی بیشتر تخمدان ها و ساختارهای اطراف را نیز انجام دهد. علاوه بر معاینه فیزیکی آزمایش های تصویربرداری اغلب برای تایید وجود کیست های تخمدان و ارزیابی اندازه و ویژگی های آنها استفاده می‌شود. سونوگرافی ترانس واژینال یک تکنیک تصویربرداری رایج است که امکان تجسم دقیق تخمدان ها را فراهم می‌کند و می تواند به تمایز بین انواع مختلف کیست تخمدان کمک کند. به علاوه، آزمایش های تصویربرداری اضافی مانند ام آر آی یا سی تی اسکن ممکن است برای ارائه اطلاعات دقیق تر در مورد کیست ها و تأثیر آنها بر ساختارهای اطراف درخواست شود. در برخی موارد ، با صلاحدید پزشک یک روش کم تهاجمی به نام لاپاراسکوپی ممکن است برای ارزیابی بیشتر کیست های تخمدان توصیه شود.

درمان کیست تخمدان

درمان کیست تخمدان به عوامل مختلفی مانند اندازه کیست، علائمی که ایجاد می‌کند و خوش خیم یا بدخیم بودن آن بستگی دارد. چندین گزینه درمانی برای کیست تخمدان وجود دارد که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد.

دارو درمانی

برای زنانی که به دلیل کیست تخمدان درد یا ناراحتی دارند، مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن ممکن است برای کمک به مدیریت علائم توصیه شود. با این حال، مهم است که قبل از مصرف هر دارویی با بهترین متخصص زنان در تهران مشورت کنید تا از ایمنی و اثربخشی آن اطمینان حاصل کنید.

لاپاراسکوپی

اگر کیست تخمدان باعث علائم مداوم شود یا مشکوک به بدخیمی باشد، پزشک ممکن است یک روش جراحی به نام لاپاراسکوپی را برای برداشتن کیست توصیه کند. لاپاراسکوپی یک جراحی کم تهاجمی است که از طریق برش‌های کوچک در شکم انجام می‌شود و امکان بهبودی سریع‌تر و درد کمتر بعد از عمل را در مقایسه با جراحی باز سنتی فراهم می‌کند.

لاپاراتومی

در برخی موارد، به ویژه اگر کیست بزرگ، پیچیده یا مشکوک به سرطانی باشد، پزشک ممکن است لاپاراتومی را توصیه کند. این یک روش جراحی گسترده تر است که شامل ایجاد یک برش بزرگتر در شکم برای دسترسی و برداشتن کیست است. لاپاراتومی ممکن است برای کیست های پیچیده ای که نمی‌توانند به طور ایمن از طریق لاپاراسکوپی برداشته شوند، ضروری باشد.

سیستکتومی تخمدان

در طی یک روش جراحی، مانند لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی، پزشک ممکن است سیستکتومی تخمدان را برای برداشتن کیست انجام دهد و در عین حال بافت تخمدان بدون پیری را حفظ کند. این روش اغلب برای زنانی که مایل به حفظ باروری خود هستند یا فقط یک تخمدان دارند ترجیح داده می‌شود.

کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟

کیست تخمدان می‌تواند باعث ریزش مو شود، خصوصا در افرادی که دچار سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) هستند. این وضعیت معمولا با عدم تعادل هورمونی، به‌ویژه افزایش هورمون‌های آندروژنی (مردانه) مانند تستوسترون همراه است که می‌تواند منجر به ریزش موی سر و در عین حال افزایش رشد مو در نواحی دیگر بدن (هیرسوتیسم) شود. علاوه بر این، نوسانات هورمونی ناشی از کیست تخمدان ممکن است چرخه رشد مو را مختل کند. در صورت مشاهده ریزش مو همراه با علائم دیگری مانند قاعدگی نامنظم یا آکنه، بهتر است برای بررسی دقیق‌ به پزشک متخصص زنان یا غدد مراجعه کنید.

کیست تخمدان خود به‌ خود از بین می‌رود؟

بسیاری از کیست‌های تخمدان، به طور معمول خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. این نوع کیست‌ها در طول چرخه قاعدگی تشکیل می‌شوند و به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌گردند. اکثر این کیست‌ها به مدت چند هفته یا چند ماه بدون هیچگونه درمان خاصی ناپدید می‌شوند. اگر کیست پس از چند ماه از بین نرود یا بزرگ‌ شود، ممکن است نیاز به نظارت پزشکی داشته باشد تا از بروز مشکلاتی مانند پارگی یا پیچ خوردگی تخمدان جلوگیری شود.

کیست تخمدان باعث افزایش وزن می‌شود؟

کیست تخمدان به خودی خود باعث افزایش وزن نمی‌شود، اما در برخی موارد خاص، ممکن است کیست‌های تخمدان با تغییرات هورمونی همراه باشند که می‌توانند تأثیراتی بر وزن بدن بگذارند. برای مثال، کیست‌های آندومتریوزی یا سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) می‌توانند منجر به اختلالات هورمونی شوند که باعث افزایش وزن یا سختی در کاهش وزن گردند.

در ادامه با سوالات متداول و رایج بانوان در مورد کیست تخمدان آشنا شوید.