فیبروم رحم چیست و چگونه درمان می‌شود؟

فیبروم رحم چیست و چگونه درمان می‌شود؟ فیبروم رحم به رشد بافت رحم گفته می‌شود که خطر سرطانی شدن چندانی ندارد. فیبروم رحمی شایع ترین تومور لگنی در زنان است که می‌تواند کوچک یا بزرگ باشد.فیبروم ها در سنین باروری که هورمون استروژن بیشتری تولید می‌شود، دیده می‌شوند.در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره فیبروم رحم، علائم و روش های درمانی آن بیان کنیم، با ما همراه باشید.

فیبروم رحم چیست؟

فیبروم رحم یا یوتراین فایبروید یک بیماری شایع در زنان است که نام لیومیوما نیز شناخته می‌شود. این بیماری در اکثر خانم ها در سن 25 الی 40 سالگی اتفاق می‌افتد. فیبروم ها می‌توانند به صورت یک گره منفرد یا به شکل یک خوشه رشد کنند. این توده ها می‌توانند در داخل دیواره رحم، داخل حفره اصلی اندام یا حتی در سطح بیرونی ایجاد شوند. فیبروم ها می‌توانند از نظر اندازه، تعداد  و مکان در داخل و روی رحم شما متفاوت باشند. این توده ها ضایعاتی هستند که از بافت عضلانی رحم ایجاد می‌شود و ممکن است در قسمت های دیگری از جمله دهانه رحم، لوله های فالوپ یا بافت نزدیک رحم رشد کند که اغلب در سال های باروری مخصوصا در سنین 30 سالگی تا یائسگی ظاهر می‌شوند. در ادامه سخنان دکتر تدین که یکی از بهترین متخصص زنان در تهران محسوب می‌شوند را در مورد فیبروم رحم مشاهده خواهید کرد:

انواع فیبروم رحم

فیبروم رحم با توجه به محل رشد آن در داخل یا روی دیواره رحم، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود و هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. شناخت انواع فیبروم های رحمی برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است. انواع فیبروم های رحمی عبارتند از:

فیبروم داخل دیواره

فیبروم های داخل دیواره شایع ترین نوع فیبروم های رحمی هستند که در دیواره عضلانی رحم ایجاد می‌شوند. این فیبروم ها می‌توانند باعث بزرگ شدن رحم شوند که منجر به علائمی مانند خونریزی شدید قاعدگی، درد لگن و فشار بر مثانه یا راست روده می‌شود. بسته به اندازه و محل آنها، فیبروم های داخل دیواره نیز ممکن است با باروری و بارداری تداخل داشته باشند.

فیبروم ساب سروزال

فیبروم های ساب سروزال در دیواره خارجی رحم رشد می‌کنند و می‌توانند تا اندازه ای بزرگ شوند. در حالی که ممکن است مستقیماً بر قاعدگی تاثیر نگذارند یا باعث خونریزی شدید شوند، فیبروم های ساب سروزال به دلیل اندازه و فشار بر اندام های اطراف می‌توانند منجر به ناراحتی لگن، کمردرد و مشکلات ادراری شوند. در برخی موارد، این فیبروم ها می‌توانند در دوران بارداری عوارضی مانند جدا شدن جفت یا نمایش نادرست جنین ایجاد کنند.

فیبروم زیر مخاطی

فیبروم های زیر مخاطی در پوشش داخلی رحم (اندومتر) قرار دارند و می‌توانند به داخل حفره رحم بیرون بزنند. این فیبروم ها با خونریزی های شدید قاعدگی، دوره های طولانی مدت و مشکلات باروری مانند ناباروری و سقط های مکرر همراه هستند. فیبروم های زیر مخاطی به دلیل موقعیتی که در داخل حفره رحم دارند نیز می‌توانند باعث گرفتگی شدید و درد لگن شوند.

فیبروم ساقه دار

فیبروم‌های ساقه‌ دار زیرگروهی از فیبروم‌ها هستند که می‌توانند در داخل حفره رحم (زیر مخاطی) یا در سطح خارجی رحم (subserosal) ایجاد شوند و توسط یک رشد ساقه مانند به نام پدانکل به رحم متصل می‌شوند. این فیبروم ها بسته به محل و اندازه خود می‌توانند علائمی مشابه علائم نوع مربوط به خود ایجاد کنند. در برخی موارد، فیبروم های ساقه دار ممکن است دچار پیچ خوردگی شوند که منجر به درد حاد لگن و عوارض احتمالی می‌شود.

فیبروم دهانه رحم

فیبروم دهانه رحم در مقایسه با انواع دیگر نادر است و در دهانه رحم، قسمت پایینی رحم که به واژن متصل می‌شود، ایجاد می‌شود. این فیبروم ها می‌توانند علائمی مانند فشار لگن، تکرر ادرار و مشکل در اجابت مزاج ایجاد کنند. بسته به اندازه و موقعیت آنها، فیبروم های دهانه رحم ممکن است منجر به عوارضی در حین زایمان شوند.

علائم فیبروم رحم

بسیاری از خانم هایی که فیبروم دارند هیچ علامتی ندارند. اما نشانه ها می‌تواند براساس محلو اندازه متغییر باشد. 20 الی 25 درصد زنان مبتلا به فیبروم رحم علامت دار بوده و بسیاری از آن ها بدون علامت هستند. علائم فیبروم بسته به اندازه، تعداد و محل فیبروم ها می‌تواند متفاوت باشد. علائم رایج عبارتند از:

• فشار لگن همراه با درد
• تکرر ادرار و شب ادراری
• مشکل در تخلیه مثانه
• یبوست
• دوره قاعدگی بیش از یک هفته
• خونریزی شدید قاعدگی
• کمردرد یا دردهای پا
• کم خونی

دلایل اصلی بروز فیبروم رحم

تاکنون علت دقیق فیبروم های رحمی مشخص نشده است اما تحقیقات و تجربه بالینی به این عوامل اشاره می‌کنند که عوامل زیر می‌توانند تاثیر مستقیمی بر روی ابتلای فرد به این بیماری و اندازه فیبروم رحم داشته باشند:

• تغییرات ژنتیکی
• سایر فاکتورهای رشدی
• مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز
• کاهش تولید هورمون استروژن و پروژسترون در یائسگی
• تحریک هورمون های استروژن و پروژسترون در چرخه قاعدگی

تشخیص فیبروم رحم

تشخیص فیبروم معمولا به وسیله معاینه لگنی است. رحم بزرگ نامنظم و ممکن است از طریق شکم لمس شود. اندازه فیبروم به وسیله هفته های قاعدگی مانند حاملگی توصیف می‌شود. یافته های فیزیکی به وسیله تصویربرداری می‌تواند قطعی شود. سونوگرافی جهت مشاهده فیبروم استفاده می‌شود و برای یافتن تومورها در رحم های کوچک تر حساس تر است. MRI به بهترین وجهی بین فیبروم ها – آدنومیوم و لیومیوسارکوم افتراق می‌گذارد. تصویربرداری همچنین جهت تعیین محل فیبروم ها که برای برداشت جراحی آن تصمیم گیری می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. هیستروسالپنگوگرام – سونوهیستوگرام یا هیستروسکوپی جهت ارزیابی شکل حفره اندومتر و اکثرا جهت ارزیابی باروری می‌تواند استفاده شود. بیمار با مراجعه به متخصص زنان و پزشک ابتدا به مورد معاینه قرار می‌گیرد سپس پزشک برخی از آزمایش های تخصصی برای تشخیص فیبروم رحم را تجویز می‌نماید که عبارتند از هیستروسکوپی، هستروسالپنگوگرافی، لاپاراسکوپی، سونوگرافی، سونوهیستروگرافی، روش های تصویربرداری مانند MRI و سی تی اسکن.

درمان فیبروم رحم

درمان فیبروم به اندازه، محل و علائم مرتبط با فیبروم بستگی دارد. گزینه های مختلفی برای مدیریت و درمان فیبروم وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می‌کنیم:

داروها

یکی از روش های رایج برای مدیریت فیبروم از طریق دارو است. درمان هورمونی، مانند قرص های ضد بارداری یا آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین، می‌تواند به تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش خونریزی شدید مرتبط با فیبروم کمک کند. با این حال، این داروها یک راه حل دائمی نیستند و علائم ممکن است پس از قطع دارو عود کنند.

میومکتومی

برای زنانی که مایل به حفظ باروری خود هستند، میومکتومی یک روش جراحی است که شامل برداشتن فیبروم ها در حالی که رحم دست نخورده باقی می‌ماند. این گزینه برای زنانی که می‌خواهند در آینده باردار شوند ایده آل است، زیرا به آنها اجازه می‌دهد توانایی های تولید مثل خود را حفظ کنند. با این حال، میومکتومی با زمان بهبودی طولانی‌تر و خطر بالاتر عود فیبروم در مقایسه با سایر گزینه‌های درمانی همراه است.

هیسترکتومی

در مواردی که فیبروم ها شدید هستند و علائم قابل توجهی ایجاد می‌کنند، ممکن است هیسترکتومی توصیه شود. این روش جراحی شامل برداشتن کل رحم است و راه حلی دائمی برای فیبروم ها محسوب می‌شود. در حالی که هیسترکتومی به طور موثر احتمال عود فیبروم را از بین می‌برد، همچنین به این معنی است که بیمار دیگر نمی‌تواند باردار شود. به این ترتیب، معمولاً برای زنانی که نمی‌خواهند بچه دار شوند، کاربرد دارد.